فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از متن فایل  :

از خلال گفت و گويي که با اين شاعر داشتيم، دريافتيم که با نگاهي چند سويه، خود افتخار مي کند که در کنار نيما بسيار چيزها را فرا گرفته و به گونه اي سرراست نيرو، خود را برترين شاگرد نيما مي داند. حتي معتقد است که بسياري از ديدگاه ها و رفتارهاي اجتماعي او در متن زندگي به هم پيوسته اش شباهت هاي عجيب با نوع نگاه و کردارهاي نيما دارد.

با او نشستيم و گفتيم، از نيما، از کتاب ها و شعر، از زندگي و هستي شناسي راهگشاي بزرگ شعر امروز ايران.

* در سال ۱۳۱۹ چه چيز يا چيزهايي در ميان بود که باعث شد «نيما» تأثيرگذار ظاهر شود؟

-        در سال ۱۳۱۹ نشريه اي به نام «موسيقي» پا گرفت و انتشار يافت. بگذاريد برگردم به عقب و دقيق تر بگويم. در آن نوزده سال، مجموعه شعرهاي بسياري از شاعران همان زمان منتشر مي شد، اما هيچ نامي از نيما در ميان نبود و او صرفاً يک شاعر متوسط به چشم مي آمد. حالا مي شود گفت که تأثيرگذاري نيما بر شعر معاصر از ۱۳۱۹ شکل گرفت اما امروز جوانان ما فکر مي کنند که تأثيرگذاري و جريان سازي هاي ادبي نيما يوشيج با نوشتن منظومه «افسانه» آغاز شد که در حقيقت اصلاً اين طور نبوده و نيست.
در زمان حکومت رضا شاه، تنها کساني که شعر مي گفتند و شهرتي براي خود داشتند، ايرج ميرزا، ملک الشعراي بهار و ميرزاده عشقي بودند. همان طور که مي دانيد ايرج ميرزا و ميرزاده عشقي در سال ۱۳۰۴ دار فاني را وداع گفتند و از ۱۳۰۴ به بعد هم شاعران ديگري چون پروين اعتصامي، نظام وفا، شهريار جوان، پژمان بختياري جوان، وحيد دستگردي، فرخي يزدي و اميري فيروزکوهي پا به عرصه شعر و شاعري گذاشتند.مي خواهم بگويم که خبري از نيما نبود.
* چرا؟

نيما شعر نمي نوشت. اگر هم مي خواست شعر ساده بنويسد مثلاً کسي نبود که ساده تر از ايرج ميرزا بنويسد و در آن شرايط ايرج ميرزا براي خود غولي بود. پس نيما يوشيج در زمان رضاخان هنوز چهره نشده بود؛ مسأله تا آنجا پيش رفته بود که سردار فاخر حکمت هم از خود، کتابي تحت عنوان «متحد المعاني» به چاپ رسانده بود و در آن شعر و شاعري موضوع اصلي و محوري محسوب مي شد و سردار فاخر حکمت نوشته بود که شعر بايد چگونه باشد و به هر حال، حد و مرزهايي تعيين کرده بود که درنهايت دست و پاي نيما را مي بست.
سال ۱۳۱۶ شعر «ققنوس» نيما، به همراه چند شعر ديگر او در مجله «موسيقي» منتشر شد؛ ولي نهايت اين شعر هم در روند شعر زمانه تغييري ايجاد نکرد.
به نظر من، اگر بخواهيم نگاهي دقيق داشته باشيم، مي شود گفت که قبل از نيما هم دکتر تندر کيا شعر نو نوشت اما شعرهاي نو او همان لا طا ئلاتي بود که اصلاً تأثيرگذار نبود و عمق چنداني هم نداشت. پس نيما پس از ۱۳۲۰ هم مطرح نشد.
در همين دوره و در سال ۱۳۲۵ وقتي که کنگره نويسندگان ايران تشکيل شد، نيما در آنجا دو شعر خواند. يکي «آي آدم ها» و ديگري «پدري و پسري» . همين شعرخواني نيما در آن دوره باعث شد تا عده اي به شعر او دشمني بورزند و عليه وي مبارزه و ايستادگي کنند.
* به نظر مي آيد که اگر آن عده در همان دوره با نيما مخالفت نمي کردند، شايد نيما، نيماي امروزي ما نمي شد. به هر حال بد نيست بدانيم که چرا اين افراد با شعر نيماي بزرگ مخالفت مي کردند؟
- چون نيما نظام شعري زمان خود را درهم ريخته بود. حال شاعران شهير دهه بيست، کساني غير از بهار، فريدون توللي، دکتر مهدي حميدي شيرازي، پژمان بختياري، دکتر صورتگر و دکتر پرويز ناتل خانلري نبودند.
دهه ۲۰ از لحاظ سياسي پستي و بلنديهاي فراواني داشت ولي در هر حال جوان ها هرچه مي خواستند، مي توانستند بگويند. يعني ما آزاد بوديم و هر چيزي که مي خواستيم، مي نوشتيم و مي خوانديم.
خيلي ها مي گويند احمد شاملو، فلان شعر خود را که خوب هم به اصطلاح گل کرد، در همان سال ها نوشت. خب، اين به آن دليل بود که چاپخانه ها گوشه خيابان بودند و مثلاً روزنامه مدرسه مان هم شعرها را برايمان چاپ مي کرد. حتي کودتاي ۱۳۳۲ هم نتوانست ضربه اي به اين روند شعري در جامعه وارد آورد. اين فراز و فرودها طي شد تا رسيديم به دهه چهل و در همان دهه چهل بود که فروغ فرخزاد و جلال آل احمد درگذشتند. در همان سال ها هم مهدي اخوان ثالث تقريباً سرودن شعر را کنار گذاشت و سهراب سپهري هم ديگر شعر نمي سرود